A.G. Oldenmenger, 6 november 2003
Orthen 198
bouwjaar: 1876
verbouwingen: XXd
oorspronkelijke functie: boerderij
huidige functie: woonhuis
Gemeentelijk monument
Orthen 198
BeschrijvingAlgemeen:Deze langgevelboerderij is gelegen aan de zuidwestzijde van de straat Orthen, in het oude centrum van het voormalige dorp Orthen. De boerderij is in het laatste kwart van de twintigste eeuw ingrijpend vernieuwd, zodanig dat aan het exterieur niet veel oud werk zichtbaar is. De gevelsteen in de voorgevel en de jaartalankers in de linkerzijgevel vermelden dat de boerderij in 1876 is gebouwd, of dat in dat jaar de gevels van een oudere kern versteend zijn. De boerderij heeft een rechthoekig grondplan van één bouwlaag en een zolder en is voorzien van een met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen gedekt zadeldak. De nok van het dak is evenwijdig aan de straat georiënteerd. Naar verluidt zijn de oorspronkelijke balklagen en de oorspronkelijke kapconstructie in het pand aanwezig.Voorgevel:De voorgevel is in kruisverband gemetseld. Op ongeveer een halve meter boven maaiveld is een overgang in het metselwerk zichtbaar. De lichte stenen onder deze naad zouden een trasraam kunnen vormen. Het muurwerk boven deze naad is voorzien van een groot aantal inboetingen en onregelmatigheden. In het linkerdeel van de gevel is van oorsprong het woondeel van de boerderij. De gevelopeningen hebben een anderhalfsteens strekse boog. De drie vensteropeningen zijn voorzien van een vernieuwde hardstenen onderdorpel. De vensters zijn eveneens nieuw. De voordeur en het deurkozijn zijn ook nieuw, enkel de hardstenen dorpel en de eveneens hardstenen stoep voor de deur zouden oorspronkelijk kunnen zijn. Links naast de deur is een gevelsteen met daarop het jaartal 1876 ingemetseld.Het deel van de gevel dat van oorsprong tot het bedrijfsgedeelte behoorde is voorzien van een gevelopening onder een anderhalfsteens korfboog met hardstenen aanzetstenen. Waar eens de deeldeuren gezeten hebben, bevindt zich nu een dichtzetting met houten beschot. Ter rechterzijde zijn een stalen stalraam en een moderne deur onder halfsteens segmentboog gesitueerd. | 1 |
|
De linkerdagkant van de deur is afgehakt, de gevelopening is dus vermaakt. Het oorspronkelijke woondeel heeft een aantal eenvoudige ankers. De dubbelknoopse ankers ter plaatse van wat oorspronkelijk het bedrijfsdeel was, duiden op de mogelijke aanwezigheid van een negentiende-eeuwse standvinkconstructie. Linkerzijgevel:De linkerzijgevel is geheel afgesmeerd. Alle vensters zijn vernieuwd. In de gevel zijn jaartalankers zichtbaar (1876).Rechterzijgevel:De rechterzijgevel is geheel afgesmeerd. Alle vensters zijn vernieuwd. Het stalen stalvenster in de top van de gevel zou hergebruikt kunnen zijn. Ter rechterzijde bevindt zich een moderne garage onder een met pannen gedekt zadeldak.Achtergevel:De achtergevel is vanaf de openbare weg niet zichtbaar. Wel is te zien dat tegen de achtergevel een lage aanbouw onder een met pannen gedekt lessenaardak staat. Deze aanbouw bevat nieuwe vensters.Interieur:Het interieur maakt geen deel uit van dit onderzoek.Redengevende omschrijvingHet pand heeft monumentale waarde vanwege de gevels, de bouwmassa, de balklagen en de kapconstructie, en vanwege de situering. De voormalige boerderij heeft ensemble waarde en historische waarde, en is representatief voor de negentiende-eeuwse boerderijenbouw. Bij een rencente verbouwing is het karakter van het pand ernstig aangetast. | 1 |
Gemeente 's-HertogenboschAdresboeken
Orthen 198
Orthen K 46 (????)
| 1875 | J. Maissau (gepens. adjunct-comm. ter prov. grif.) |
| 1879 | H. van Lith (kraankind en tapper) |
Orthen K 67 (1880)
| 1903 | A. van Zantvoort (mr. bakker) |
Orthen 198 (1909)
| 1923 | Johannes L. Goethem (bakker) |
| 1928 | J.L. van Goethem |
| 1943 | G.J. Romeijnders (brood- en banketbakker) |
Bossche Encyclopedie |